Sommige studies stellen dat “illegaal druggebruik” geassocieerd wordt met een verhoogd risico op ongevallen. Het is een bijzonder onwetenschappelijke conclusie om een middel te beoordelen als problematisch op basis van zijn wettelijk statuut. Het is een fout signaal dat aangeeft dat “legaal” gelijk is aan onschadelijk. Dat klopt helemaal niet maar daarmee blijft de farmaceutische medicatie wél buiten schot bij drugstesten in het verkeer.
In Nederland rijdt één op vijf automobilisten onder invloed van legale medicatie. Dat gaat van een ‘onschuldige’ hoestsiroop (geeft vals positief bij een speekseltest) tot gevaarlijke stoffen als slaap- en kalmeermiddelen. Het Universitair Medisch Centrum van Maastricht stelde in juli 2017: “Een hooikoortsaanval met veelvuldig niezen, tranende en gezwollen ogen kan leiden tot gevaarlijke verkeerssituaties. Je kan het vergelijken met rijden onder invloed van twee à drie glazen alcohol” [1].
CBD en de drugstest
Wat met cannabis in deze situatie? Wat als CBD een legaal geneesmiddel wordt? Verdwijnt met de illegaliteit ook het vooropgestelde gevaar? Legaal of illegaal zijn geen farmacologische begrippen en kunnen dan ook niet als argument aangevoerd worden om (het gebrek aan) rijvaardigheid aan te tonen.
Drugstests zijn ontworpen om cannabisgebruik op te sporen via de aanwezigheid van THC of een metaboliet (afbraakproduct) ervan. Een CBD rijke olie kan nog altijd voldoende THC bevatten voor een positieve drugstest. De twee cannabinoïden werken samen beter dan apart.
De speekseltest kan recent gebruik detecteren maar kan geen verzwakte rijvaardigheid aantonen [2].
Laat dat echter geen argument zijn om olie te gebruiken met synthetische ‘CBD’. Die molecule is veel krachtiger dan natuurlijke CBD en er is geen wisselwerking met andere cannabinoïden. Er is geen grens aan de psychoactieve werking van dergelijke substanties. De potentie ervan kan variëren en schadelijke reacties zijn dus niet uitgesloten. Inname van synthetische CBD kan leiden tot toxische bijwerkingen zoals aanvallen, hallucinaties en stuiptrekkingen. Het kan ernstige reacties veroorzaken, inbegrepen ischemie (neurologische aandoening) [6].
Er wordt getest met Sativex, een spray die gelijke hoeveelheden THC en CBD bevat, om een oplossing te vinden voor het dilemma van de arbitraire beoordeling. Maar daarmee leidt men de aandacht af van de discussie over het vermeende gevaar van THC in het verkeer. Een overzicht van talrijke studies toont enkele opmerkelijke overeenkomsten in de conclusies: de cannabisgebruiker is zich bewust van een eventuele verzwakking in zijn rijvaardigheid en gaat dit compenseren door voorzichtiger, trager, en meer geconcentreerd te rijden, de inspanning te vergroten. Cannabisgebruik leidt niet tot roekeloos rijden, bepaalde hoeveelheden leiden zelfs tot een verminderd risico op ongevallen. Bij gebruik van cannabis alleen is er nagenoeg geen verschil in aansprakelijkheid bij ongevallen met de drugsvrije controlegroep [3]-[4].
Meer dan de helft van de Amerikaanse staten heeft medische cannabis gelegaliseerd. Een studie uit 2011 toont in die staten een terugval van negen procent in het aantal verkeersdoden samen met een daling van vijf procent in de verkoop van alcohol [7].
De American Automobile Association (AAA) vond in haar studie van 2016 geen wetenschappelijk basis voor legale grenswaarden of voor een wetgeving gebaseerd op de aanwezigheid van THC bij automobilisten. De legale limieten geven geen indicaties over het al dan niet ‘onder invloed’ zijn. Lage THC waarden garanderen niet dat de bestuurder veilig rijdt, hoge THC waarden garanderen niet dat de bestuurder onveilig rijdt. De methode is simplistisch en ondoelmatig omdat het beoordelen van het rijvermogen enkel op basis van het THC gehalte niet mogelijk is, arbitrair en zonder wetenschappelijke grond. Het is geen betrouwbare aanwijzing van verzwakt rijvermogen. Het is ook een feit dat regelmatige cannabisgebruikers weken lang na gebruik nog sporen van THC in het bloed hebben, wat de drugstest volkomen waardeloos maakt. Strijden tegen cannabis in het verkeer met dezelfde middelen als tegen alcohol is gewoon absurd: het lichaam metaboliseert cannabis op een totaal andere manier als alcohol [8].
Er is dus niet alleen onenigheid over de waarde van drugstests maar ook over de zin en de onzin ervan. “Rijden onder invloed” van een bepaalde substantie moet in zijn betekenis letterlijk genomen worden. Een substantie moet actief zijn om invloed uit te oefenen. De invloed van cannabis en cannabinoïden op de rijvaardigheid is na twee uren verdwenen maar bij geregeld cannabisgebruik kunnen tot lange tijd daarna nog metabolieten van THC in de urine teruggevonden worden. Die metabolieten hebben geen enkele werking en oefenen geen invloed uit op het vermogen om een voertuig of een machine te besturen. Maar ze leiden wel tot een positieve drugstest met een sanctie tot gevolg wegens “rijden onder invloed” …
Dan zijn er ook nog de vals positieve resultaten. THC is niet de enige stof die positief reageert op een speekseltest. Er is een uitgebreide lijst van legale medicatie die tot vals positieve resultaten kan leiden. De lijst is hier beschikbaar.
Maar zolang we onderhevig zijn aan onwetenschappelijke beslissingen die ingegeven zijn door politieke, industriële en financiële argumenten, blijft de gebruiker de speelbal van het belangenspel en wordt zwaar gestraft voor inbreuken op de drugswetgeving.
Referenties
[1] De Telegraaf 26 augustus 2005
[2] https://blog.employersolutions.com/im-there-dr-barry-sample/
file:///C:/Users/Maison/Downloads/812117-Drug_and_Alcohol_Crash_Risk%20(1).pdf
[3] https://www.medicalmarijuana.com/experts/?artID=87&previewUnpublished=1 – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17916224 – Het NCBI is onderdeel van het NIH (US National Institute of Health). –
[4] Brabants Nieuwsblad 27 juni 1995 – ‘Cannabis and Cannabinoids’ F. Grotenhermen and E. Russo. – Canadian Senate Special Committee on Illegal Drugs 2002. – UK Department of Environment, Transport and the Regions (Road Safety) 2000. – M. Bates and T. Blakely. 1999. “Role of cannabis in motor vehicle crashes.” – Longo, M.C., Hunter, C.E., Lokan, R.J., White, J.M., & White, M.A. (2000). Accident Analysis and Prevention, 32, 623-32. – W. Hindrik and J. Robbe and J. O’Hanlon. 1993. Marijuana and actual driving performance (Erowid).
[6] https://elixinol.com/blog/natural-vs-synthetic-cannabinoids-choose/
[7] https://www.eurekalert.org/pub_releases/2011-11/uocd-ssm112911.php
[8] Mary Wisniewski voor Alternet – www.chicagotribune.com – http://www.lemonde.fr/big-browser/article/2016/05/13/y-a-t-il-un-taux-fiable-pour-savoir-quand-il-est-dangereux-de-conduire-sous-cannabis_4919003_4832693.html
Jos Nijsten is een vlaamse journalist en schrijver, bekend van zijn boek “Cannaclopedia. Cannabis is geen vies woord, maar een plant.” Hij schrijft regelmatig artikelen voor Stichting Mediwiet en gaat daarbij dieper in op bepaalde cannabis relateerde onderwerpen.
